Neredeyse her gün en az birkaç web sayfasını ziyaret ediyor ve bu sayfaların URL uzantılarını görüyoruz. Ancak url ne demek muhtemelen pek çoğumuz bilmiyoruz. Günlük hayatta daha çok link ya da bağlantı olarak adlandırdığımız URL ifadesi aslında İngilizce bir kısaltmadır. Açılımı Uniform Resource Locator olan URL, Türkçeye “Tekdüzen Kaynak Bulucu” olarak çevrilebilir.
Konumu web tarayıcıların üst kısmındaki şeridin içerisindedir. URL, genel ağ üzerinden erişilen web sayfalarının bağlantı türüdür. Bu bağlantı, oturum kimlikleri ve depolanan klasörler gibi parametreleri içerir.
URL’ler tıpkı bireylerin fiziksel adresleri gibi, web sayfalarına özel olarak eşsiz şekilde üretilir. İçeriği ise çeşitli kelime ve kısaltmaların bir araya geldiği bazı bölümlerden oluşur. Örneğin https bir protokoldür ve URL’nin güvenli bağlantılar için kullandığı en yaygın yazımdır.
URL Nasıl Çalışır?
URL’nin çalışma prensibi uzaktan karmaşık gibi görünse de aslında kendi içinde sistemli ve oldukça kolaydır. Öncelikle URL aracılığı ile bulut depolama alanlarında veya sunucularda bulunan web sitelerine ulaşılır. Ardından da erişilen bilgiler kullanıcının ekranına yansıtılır.
Her bir URL yalnızca bir sayfa gösterir ve bu nedenle benzersizdir. Bir web sitesinde sayfalar arasında gezinirken her bir sayfa için URL yeniden değişecektir.
Bir bilgisayar, genel ağdaki bir web sayfasına erişmek için o sitenin IP adresini kullanmalıdır. Bu adres, veri alışverişini gerçekleştiren belirli sayılardan oluşur. IP adresleri birçok sayıdan oluşur, ancak URL sayesinde bu sayılar metne çevrilerek kullanıcılar için anlaşılır hâle getirilir.
Bu şekilde bilgisayarlar, sunucularla iletişim kurar. Aynı zamanda, arama motorları da web sayfalarıyla ilgili bilgi edinmiş olur.
URL Hangi Bölümlerden Oluşur?
Temelde üç ana kısımdan oluşan URL’nin içerisinde birçok küçük bölüm bulunur. Türkçe karakter içermeden oluşturulan bu bölümler şu şekilde sıralanabilir:
1.Protokol: Bu bölüm “http://” veya “https://” şeklinde yazılır ve URL’nin giriş kısmını oluşturur. Bu standart yazımların İngilizce açılımları “Hypertext Transfer Protocol” (http) ya da “Hypertext Transfer Protocol Secure” (https) şeklindedir. Aralarındaki en önemli fark https’nin veri transferi esnasında şifreleme yapmasıdır.
Web sunucularının ağ iletişimini sağlayan bu bölüm tarayıcılarla entegre şekilde çalışır. Bu nedenle yazılmasa da otomatik olarak varmış gibi algılanır ve yine aynı siteye yönlendirme yapılır.
2.Domain: Protokolden sonra yazılan “www” kısaltmasının açılımı “World Wide Web’dir. Tıpkı protokoldeki gibi yazılmasa bile otomatik olarak algılanır ve uluslararası büyüklükte bir bilgi sistemi ağını ifade eder. Domain alanı ise bu ibareden sonra başlar ve şu birkaç parçadan oluşur:
- Subdomain (Kök Alan Adı): “www” kısaltmasından sonra ve ilk noktadan önce gelir. “siteadi.com” ibaresindeki “siteadı” kısmı kök alan adı olarak geçer.
- Root Domain (Alt Alan Adı): Çoğunlukla web sayfasının bir bloğu, forumu vb. varsa kullanılır. “alt.siteadı.com” şeklinde görünür.
- Top Level Domain (Alan Adı Uzantısı): Alan adlarından sonra kullanılan noktanın yanına gelen “.com”, “.com.tr”, “.net”, “.org” vb. kısaltmalar şeklinde görünür. Her kısaltma ayrı bir özel kullanım alanını temsil eder.
3.Dosya ve Kaynağa Giden Yol: Domain yazımı bittikten sonra kullanılan “/” işareti, sunucuda erişilecek dosyanın adını ve konumunu belirtir. Ayrıca, bu kısım çeşitli parametreleri de ifade eder.
- Klasör Adı: “/klasoradi” şeklinde görünür. Bilgilerin alınacağı konuma dair genel bir yönlendirmeyi ifade eder.
- Dosya Adı (Kaynak Konumu): Klasör adından sonraki “/” işaretinin ardına yazılır ve “/dosyaadi” şeklinde görünür.
- Parametreler: URL dizisinde dosya adının en sonuna eklenen “?” ifadesinden sonra gelen bir grup değeri içerir. Bu değerler; çeviri, arama, filtreleme, sayfalandırma, takip vb. kategorilerin kodlarını belirtir.
URL Seçiminde Nelere Dikkat Edilmeli?
İyi hazırlanmış bir URL ile arama motorlarında üst sıralarda çıkma ihtimali de artar. Bu nedenle URL seçimi yapılırken bazı kriterlere dikkat edilmelidir. Bu kriterler şunlardır:
- URL hazırlarken kullanılacak maksimum karakter sayısı 2083’tür. Ancak olabildiğince bu karakter sınırına çıkmadan, sade ve anlaşılır bir URL hazırlanmalıdır. Karmaşık ifadeler kullanmaktan kaçınılmalıdır.
- Kullanıcıların baktığında güven duymayacağı şekilde görünecek, okunabilirliği olumsuz etkileyecek ifadelerden kaçınılmalıdır. Özellikle Türkçe karaktere yer verilmemeli, rakam ve sembol kullanımından da olabildiğince uzak durulmalıdır.
- SEO için, URL’nin içerisinde gerekli anahtar kelimelerin geçirilmesine dikkat edilmelidir. Bu mevzubahis web sayfasını diğerlerinden bir adım öne taşıyan önemli bir detaydır.
- Dosya kaynağına erişim esnasında kullanılan ifadeler arasında çok sayıda “/” olmamasına özen gösterilmelidir.
- İşaret edilen klasör ve dosya adları mutlaka site içeriği ile uyumlu olmalıdır. Bu sayede ziyaretçilerin site içerisinde geçirdikleri süre artırılabilir.
URL Adresleri Nerelerde Kullanılır?
URL nedir nasıl yapılır ile ilgili süreçleri detaylıca inceledik. Peki bu URL adresleri nerelerde kullanılır biliyor musunuz? Aslında bu cevaba biraz şaşırabilirsiniz. Zira düşünüldüğü gibi URL adreslerinin kullanım alanları dijital dünya ile sınırlı değil.
Web sitesi ve sayfaları, uygulamalar ve e-posta servisleri, dijital dünyada en yaygın kullanılan araçlardır. Bu araçlarda URL adresleri sıkça kullanılır. Bunun yanı sıra, günlük hayatta billboardlardaki reklamlarda veya kafelerde QR kodları aracılığıyla da URL adresleriyle karşılaşmaktayız.
Bu şekilde URL adresleri, farklı ortamlarda karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca çevrim dışı şekle de erişilen dosyalarda ve bulut depolama sistemlerinde de URL adresleri sıklıkla karşımıza çıkar.
SEO İçin URL Neden Önemlidir?
İnternetteki varlığını sürdürmek isteyen her marka, web sitelerinin etkileşimini artırmak için SEO’nun en sağlıklı yol olduğuna inanır. SEO, organik bir şekilde etkileşim kazandırmanın en etkili yöntemidir.
Arama motorları günümüzde karar alma süreci esnasında çok fazla faktörü göz önünde bulundurmaktadır. Bu faktörlerin en önemlisi ancak aynı zamanda en gözden kaçanlarını ise URL adresleridir. Çünkü URL’ler aslında arama sonuçlarını da etkileyen birer sıralama faktörüdür.
Özellikle e-ticaret sitelerinde rekabet oldukça yoğundur. URL’nin SEO’ya uygun bir şekilde kullanılması, site için harcanacak zamanın verimli olmasına yardımcı olur. Bu durum, bütçenin dengelenmesini sağlar.
İdeal uzunluğa sahip ve anahtar kelimeler barındıran bir URL adresi, SEO’ya katkı sağlar. Ayrıca, sağlıklı bir uzantı yolu sunan URL’ler de SEO’yu güçlendirir. Böyle bir URL, tıklanma oranlarını ve güvenilirliği artırabilir. Ayrıca, olası kafa karışıklıkları giderilir ve arama sonuçları daha anlamlı hale gelir.
URL'lerin Farklı Türleri Nelerdir?
Bir web sayfası oluşturulurken ya da düzenlenirken ilk ilgilenilmesi gerekenlerden biri URL yapısıdır. URL’ler temelde iki ana türde olabilir:
- Mutlak URL: Bir URL’nin tüm bileşenleri içeren eksiksiz URL yapısıdır. Ekstra farklı bir bağlama ihtiyaç duyulmadan istenen kaynağa direkt olarak erişimi sağlar.
- Göreceli URL: URL’nin domainden sonraki kısmını içeren URL yapısıdır. Bir web sitesini tam URL’nin yazılmasına ihtiyaç olmadan ziyaret edebilmeyi mümkün kılar.
Farklı alan adları arasında geçiş yapılacaksa, olası bağlantı hatalarını ortadan kaldırmak önemlidir. Bu nedenle, kullanıcıların doğru URL’ye erişimini sağlamak için mutlak URL kullanılmalıdır. Aynı web sitesi içinde yapılacak yönlendirmeler için ise göreceli URL kullanılarak bağlantı yönetimi kolaylaştırılabilir ve hızı artırılabilir.
Bunun dışında sıklıkla tercih edilen canonical url nedir diye bakıldığında ise alt bir URL biçimi olduğu görülür. Bazı web sitelerinde aynı sayfaya farklı pek çok adresten erişilebilmektedir. Bu durum özellikle sitenin güvenliği ve SEO açısından sorun teşkil edebilir. Bu nedenle arama motorlarına asıl ve ana sayfanın hangisi olduğuna dair bir sinyal göndermek gerekir.
Canonical URL ya da diğer adıyla Kanonik URL kullanarak bu karmaşa ortadan kaldırılabilir. Böylece web sitesindeki sayfaların URL yapıları standart hâle getirilebilir.
